Preventie van burn out met de LeefWijzer!

Hoe vaak hebt u niet het gevoel dat het niet helemaal lekker loopt met een van uw werknemers. U ziet signalen, u weet niet wat te zeggen of wat te doen. Hoe ver mag je je bemoeien met de problemen van uw werknemers. En misschien gaat het best wel goed met iedereen, en wil je dat wel graag zo houden, problemen en uitval vóór zijn. Daarbij, je kúnt niet eens de problemen van je werknemers allemaal oplossen, al zou je willen. Dat moeten ze toch echt ook vaak vooral zélf doen.

‘Vooral zelf doen, maar wel met een beetje hulp’

Maar uw hulp en interesse en aandacht zijn essentieel. Kijk daarom naar ons zeer effectief en bruikbaar instrument de LeefWijzer! Bied het uw werknemer(s) aan. Opdat zij zelf kunnen kijken naar wat er aan de hand is in hun bestaan en dus ook in hun werk, en kunnen vaststellen of ze wel of niet in evenwicht zijn. En zelf kiezen wat ze, bij het vaststellen van een onbalans, er aan kunnen en gaan doen om de balans te herstellen of een nieuwe balans te vinden. Met hulp van een deskundige en creatieve coach. Dát is preventie!

video: bedrijfsarts Marielle A-Tjak bespreekt waarom zij het LeefWijzer!-instrumentarium nuttig vindt voor preventie van burn out en gerelateerde risico’s.

Je maakt je zorgen over een medewerker. Je weet iets over een lastige situatie. Je hebt iets gemerkt aan het gedrag. Of het is je bekend dat de medewerker een groot verlies moet verwerken. Je weet het naadje van de kous niet en wil iets meer doen dan hopen dat de medewerker zich staande kan houden. Zou het niet mooi zijn als je deze medewerker iets kunt bieden waarmee deze zelf het risico op uitval kan afwenden?

Een goed gesprek, volgens de leefWijzer!-aanpak kan heel verhelderend zijn en tot essentiële inzichten leiden. Eigen regie wordt versterkt en ineffectieve coping met sluimerende problemen kan door betere oplossingen worden vervangen.

OdeVie past zowel voor preventie als voor begeleiding van herstel de LeefWijzer!aanpak toe. De gesprekken hierin worden enorm gewaardeerd en gaan ook over onderwerpen waarvoor in menig spreekkamer geen tijd of expertise is.

Workshop BedrijfsGeneeskundige-Dagen: een andere aanpak voor burn out en kanker

Het komt best vaak voor dat u iemand ziet op het spreekuur met klachten die wijzen op het uit evenwicht zijn in het leven. Er kan sprake zijn van een ziekte, vaker gaat het onderliggend om niet-medische problematiek. Dat vraagt dan ook om een niet-medische aanpak. Een aanpak waarbij de werknemer snapt dat hij/zij zelf op zoek moet naar de oorzakelijke factoren en zelf uiteindelijk moet beslissen of en hoe zaken moeten veranderen.

‘Een brede analyse in een goed gesprek’

Zo’n aanpak vraagt om een brede analyse zoals het ICF model aangeeft, op zoek naar positieve gezondheidsstimuli, door de werknemer zelf uit te voeren, maar wel met deskundige hulp. Ons LeefWijzer! instrument sluit hier naadloos bij aan. Op de BG dagen van 2019 van de NVAB hebben wij dit instrument onder enthousiaste belangstelling laten zien in een workshop. Hands-on konden deelnemers ervaren hoe je met een breed georiënteerd gespreksinstrument werknemers kunt helpen een gezonde balans in leven en werk te regelen en behouden.

video: De introductie van workshop, gehouden tijdens de Bedrijfsgeneeskundige-dagen 2019

Jaarlijks organiseert beroepsverening NVAB de bedrijfsgeneeskundige dagen in congrescentrum Papendal. Hieraan nemen zo’n 650 van de 1.660 aangesloten bedrijfsartsen deel. Naast het meerdaagse plenaire na-scholingsprogramma kunnen bedrijfsartsen deelnemen aan parallelsessies en workshops. De workshop ‘een andere aanpak bij Burnout en Kanker’ was al vroeg overtekend. Meer dan 10% van de deelnemers aan de BG-dagen had zich ingeschreven voor deze workshop. Ondanks het fantastische weer was de opkomst 100%. Deelnemers ontvingen hiervoor accreditatiepunten. De workshop was een inspanning van ViZiR en een opmaat naar de oprichting van Coop OdeVie.

De workshop leidde langs het begrip “GRIP” en de achterliggende concept van Subjectief Beleefde Gezondheid. Hiermee kan worden vastgesteld wat de best aansluitende begeleidingswijze is van patiënten. Ondanks de grote verschillen zijn er ook grote overeenkomsten in de behoeften van mensen met een burn out en overlevers met kanker. Met name in het niet-medische domein liggen nog vele weinig ingezette oplossingen om kwaliteit van leven en werkvermogen te optimaliseren. Ook ten aanzien van de begeleidingsbehoeften gelden sterke overeenkomsten.

ViZiR introduceerde de LeefWijzer!aanpak. Deelnemers konden met een casus van een jonge vrouw aan de slag. Van de personna: Renée, werd alle relevante informatie aangereikt. Onder andere via de tafel-vullende posters waarop het unieke LeefWijzer!canvas voor alle deelnemers beschikbaar was. De vraag die de deelnemers in teamverband gingen beantwoorden was: Op welke aspecten in het LeefWijzer!Canvas vermeld, heeft Renée invloed en wat zouden bijpassende adviezen en interventies kunnen zijn. Door de deelnemers werd de workshop beoordeeld met een dikke 8.

Meer over de BG-dagen: https://nvab-online.nl/bgdagen

Burn vraagt om een niet-medische aanpak

Al meer dan 40 jaar, al in de tijd dat ik mijn artsenloopbaan startte als huisarts in Amsterdam, verbaas ik mij over het feit dat zoveel mensen hun levensleed vertalen in gezondheidsklachten.

En dat wij artsen, ik ook, de idee hebben of minstens de suggestie geven dat je bij ons aan het goede adres bent voor het oplossen van die levensklachten.

En al bijna 40 jaar, want ik ben zelf door schade en schande wijs geworden, denk ik en weet ik dat ik als arts helemaal niet in staat ben of de juiste plek ben voor het oplossen van het vele kleine en grote leed zoals dat zich bij veel mensen in onze maatschappij voor doet.

Natuurlijk snap ik ook wel hoe het werkt. We leven in een maatschappij waar enerzijds veel van mensen wordt verwacht en mensen veel van zichzelf en van het leven verwachten, en anderzijds weinig empathie is voor niet uitgekomen verwachtingen en mislukkingen. Dan is de deur van de dokter zo’n beetje de enige deur die altijd en voor iedereen en voor van alles en nog wat openstaat. Logisch dat je met je problemen en klachten hier naar binnen gaat om te schuilen of te huilen. En we moeten zeker niet die deur dicht doen. De nood is immers hoog. En wij hebben beloofd of gezworen om de mensen die in nood bij ons aankloppen te helpen. Maar we moeten wel durven aangeven dat het niet medische nood is en dat je voor het oplossen van de niet medische nood niet bij de dokter(s) moet zijn.

‘we moeten wel durven aangeven dat het niet-medische nood is’

Dat betekent niet dat je als dokter dan maar niets moet doen of niets kunt doen. Je kunt nog steeds heel goed troosten en luisteren, inschatten wat er speelt, en hoe ernstig het is. Ik kan vast stellen of iemand voldoende kracht en inzicht heeft om zichzelf uit zijn of haar probleem te krijgen. En ik ben zeker een goede plek om uit elkaar te halen wat medisch is en wat niet medisch is.

Maar waar het niet medisch is, zouden wij (bedrijfs)artsen, duidelijker en sneller moeten aangeven dat iemand beter af is elders voor het oplossen van de problemen.

Bij een aanpak die gericht is op breed in kaart brengen wat er speelt. En waarbij je gesteund en geholpen wordt om je vastgelopen leven te helpen ontwarren, door inzicht te krijgen over welke factoren en fricties het bij jou gaat. Om vervolgens ook nog geholpen te worden bij het vinden van de bij jou passende en voor jou haalbare oplossing(en) of aanpassing. Met als focus dat je zelf de regie terugkrijgt in zowel het ontwarren als het aanpakken van de ontstane problemen.

 Ja zegt u dan, dat staat toch allemaal al in onze richtlijn(en). En we hebben, als huisartsen toch de POH GGZ om in te zetten en naar te verwijzen? En als bedrijfsartsen (soms) bedrijfsmaatschappelijk werk, of de arboverpleegkundige, of de/een casemanager?

Dat klopt. Maar we weten ook dat dat helemaal niet altijd mogelijk is, daar niet altijd de juiste deskundigheid en kundigheid voorhanden is, gebrek aan tijd ook daar speelt. Zeker bij de huisartsen waar de zorg, zowel van de huisarts zelf als van de POH GGZ, als medische zorg wordt gecodeerd en uit de zorgverzekering wordt betaald. Met alle strikte (tijds)regels van dien. Maar ook bij ons (bedrijfs) artsen is er niet altijd voldoende tijd ingepland of contractueel vastgelegd om complexe brede problematiek goed te analyseren.

Maar de bottom line is toch dat vastlopen in je leven en werk, of je dat nu overspanning of burn out noemt, geen medisch probleem is en naar mijn idee dan ook bij voorkeur een niet medische aanpak vraagt.

‘ik nodig je uit om eens te kijken wat er op de Odevie.nu wordt verteld over de LeefWijzer! ‘

Om al deze redenen en ervaringen ben ik al een tijdje op zoek naar zo’n deskundige aanpak, waar maximaal aandacht is voor een zo breed mogelijke integrale analyse van de situatie waarin iemand vast is komen te zitten, met maximale effort en effect in het teruggeven van de regie aan de probleemhouder. Concreet, praktisch, haalbaar, betaalbaar. Passend bij onze richtlijnen, onze opvattingen over positieve gezondheid (Machteld Huber), bij ons ICF model.

 Als je nu zelf ook een – heel goede – plek en aanpak zou willen aanbevelen aan je patiënten/cliënten, nodig ik je uit om eens te kijken wat er op de website Odevie.nu wordt verteld over de LeefWijzer! aanpak en methodiek. Ik nodig alle (bedrijfs)artsen, die hun patiënten/cliënten gunnen om goed en snel de regie over eigen leven terug te krijgen in de vast gelopen situatie waarin ze terecht zijn gekomen, uit om de LeefWijzer! aanpak uit te proberen.   

Overspanning en zeker burn out zijn heel nare situaties om in terecht te komen. Dat we daarom zouden moeten onderzoeken hoe we dat zouden kunnen voorkomen, is voor mij helder. De LeefWijzer! aanpak kan heel goed ingezet worden om dat te bereiken. Door niet te wachten tot je omgevallen bent, maar door bij de eerste tekenen van blootstelling aan te hoge en te langdurige stress, iemand te gunnen en te helpen deze brede analyse te maken van zijn/haar leven en omstandigheden. Gedacht kan ook worden aan het inzetten van de LeefWijzer! aanpak als PMO instrument, of aansluitend aan een PMO bij de population at risk.

Dat het ontstaan van overspanning en burn out naast een individueel probleem ook een maatschappelijk probleem is – zowel naar oorzaak als naar gevolg – zou naast erkenning ook moeten leiden tot veranderingen op het niveau van maatschappij en politiek. Daar zouden we als artsen een rol in moeten willen spelen. Op mijn gedachten hierover kom ik op een later moment nog terug.