De LeefWijzer!-aanpak is preventief in te zetten. Bijvoorbeeld om een werknemer te helpen omgaan met een complexe situatie of levensveranderende gebeurtenis.
Burn out vraagt om een niet-medische aanpak
Vuur’
meningen en beschouwingen
In ‘Vuur’ tonen wij ons temperament. In deze artikelen beschouwen we de wereld: critisch en oplossingsgericht.
Burn out vraagt om een niet-medische aanpak
Burn vraagt om een niet-medische aanpak
Al meer dan 40 jaar, al in de tijd dat ik mijn artsenloopbaan startte als huisarts in Amsterdam, verbaas ik mij over het feit dat zoveel mensen hun levensleed vertalen in gezondheidsklachten.
En dat wij artsen, ik ook, de idee hebben of minstens de suggestie geven dat je bij ons aan het goede adres bent voor het oplossen van die levensklachten.
En al bijna 40 jaar, want ik ben zelf door schade en schande wijs geworden, denk ik en weet ik dat ik als arts helemaal niet in staat ben of de juiste plek ben voor het oplossen van het vele kleine en grote leed zoals dat zich bij veel mensen in onze maatschappij voor doet.
Natuurlijk snap ik ook wel hoe het werkt. We leven in een maatschappij waar enerzijds veel van mensen wordt verwacht en mensen veel van zichzelf en van het leven verwachten, en anderzijds weinig empathie is voor niet uitgekomen verwachtingen en mislukkingen. Dan is de deur van de dokter zo’n beetje de enige deur die altijd en voor iedereen en voor van alles en nog wat openstaat. Logisch dat je met je problemen en klachten hier naar binnen gaat om te schuilen of te huilen. En we moeten zeker niet die deur dicht doen. De nood is immers hoog. En wij hebben beloofd of gezworen om de mensen die in nood bij ons aankloppen te helpen. Maar we moeten wel durven aangeven dat het niet medische nood is en dat je voor het oplossen van de niet medische nood niet bij de dokter(s) moet zijn.
‘we moeten wel durven aangeven dat het niet-medische nood is’
Dat betekent niet dat je als dokter dan maar niets moet doen of niets kunt doen. Je kunt nog steeds heel goed troosten en luisteren, inschatten wat er speelt, en hoe ernstig het is. Ik kan vast stellen of iemand voldoende kracht en inzicht heeft om zichzelf uit zijn of haar probleem te krijgen. En ik ben zeker een goede plek om uit elkaar te halen wat medisch is en wat niet medisch is.
Maar waar het niet medisch is, zouden wij (bedrijfs)artsen, duidelijker en sneller moeten aangeven dat iemand beter af is elders voor het oplossen van de problemen.
Bij een aanpak die gericht is op breed in kaart brengen wat er speelt. En waarbij je gesteund en geholpen wordt om je vastgelopen leven te helpen ontwarren, door inzicht te krijgen over welke factoren en fricties het bij jou gaat. Om vervolgens ook nog geholpen te worden bij het vinden van de bij jou passende en voor jou haalbare oplossing(en) of aanpassing. Met als focus dat je zelf de regie terugkrijgt in zowel het ontwarren als het aanpakken van de ontstane problemen.
Ja zegt u dan, dat staat toch allemaal al in onze richtlijn(en). En we hebben, als huisartsen toch de POH GGZ om in te zetten en naar te verwijzen? En als bedrijfsartsen (soms) bedrijfsmaatschappelijk werk, of de arboverpleegkundige, of de/een casemanager?
Dat klopt. Maar we weten ook dat dat helemaal niet altijd mogelijk is, daar niet altijd de juiste deskundigheid en kundigheid voorhanden is, gebrek aan tijd ook daar speelt. Zeker bij de huisartsen waar de zorg, zowel van de huisarts zelf als van de POH GGZ, als medische zorg wordt gecodeerd en uit de zorgverzekering wordt betaald. Met alle strikte (tijds)regels van dien. Maar ook bij ons (bedrijfs) artsen is er niet altijd voldoende tijd ingepland of contractueel vastgelegd om complexe brede problematiek goed te analyseren.
Maar de bottom line is toch dat vastlopen in je leven en werk, of je dat nu overspanning of burn out noemt, geen medisch probleem is en naar mijn idee dan ook bij voorkeur een niet medische aanpak vraagt.
‘ik nodig je uit om eens te kijken wat er op de Odevie.nu wordt verteld over de LeefWijzer! ‘
Om al deze redenen en ervaringen ben ik al een tijdje op zoek naar zo’n deskundige aanpak, waar maximaal aandacht is voor een zo breed mogelijke integrale analyse van de situatie waarin iemand vast is komen te zitten, met maximale effort en effect in het teruggeven van de regie aan de probleemhouder. Concreet, praktisch, haalbaar, betaalbaar. Passend bij onze richtlijnen, onze opvattingen over positieve gezondheid (Machteld Huber), bij ons ICF model.
Als je nu zelf ook een – heel goede – plek en aanpak zou willen aanbevelen aan je patiënten/cliënten, nodig ik je uit om eens te kijken wat er op de website Odevie.nu wordt verteld over de LeefWijzer! aanpak en methodiek. Ik nodig alle (bedrijfs)artsen, die hun patiënten/cliënten gunnen om goed en snel de regie over eigen leven terug te krijgen in de vast gelopen situatie waarin ze terecht zijn gekomen, uit om de LeefWijzer! aanpak uit te proberen.
Overspanning en zeker burn out zijn heel nare situaties om in terecht te komen. Dat we daarom zouden moeten onderzoeken hoe we dat zouden kunnen voorkomen, is voor mij helder. De LeefWijzer! aanpak kan heel goed ingezet worden om dat te bereiken. Door niet te wachten tot je omgevallen bent, maar door bij de eerste tekenen van blootstelling aan te hoge en te langdurige stress, iemand te gunnen en te helpen deze brede analyse te maken van zijn/haar leven en omstandigheden. Gedacht kan ook worden aan het inzetten van de LeefWijzer! aanpak als PMO instrument, of aansluitend aan een PMO bij de population at risk.
Dat het ontstaan van overspanning en burn out naast een individueel probleem ook een maatschappelijk probleem is – zowel naar oorzaak als naar gevolg – zou naast erkenning ook moeten leiden tot veranderingen op het niveau van maatschappij en politiek. Daar zouden we als artsen een rol in moeten willen spelen. Op mijn gedachten hierover kom ik op een later moment nog terug.
Marielle A-Tjak
liaison artsen en werkgevers
Geboren in Indonesie, heb ik altijd een vleug tropen meegenomen en vooral de behoefte aan ruimte.
Met Chinese voorouders heb ik van huis uit meegekregen dat ontwikkelen een noodzaak is, maar ook een voorrecht, en dat het mogen ontwikkelen tot verantwoordelijkheden leidt.
Ik heb altijd arts willen worden en heb daar doelbewust naar toe gewerkt. Mijn katholieke opvoeding (goed doen in arme landen) en relatie met Indonesie heeft me bijna als tropenarts daar teruggebracht. Uiteindelijk ben ik toch hier gebleven en heb ik de opleiding tot huisarts gedaan aan de VU, waar ik ook geneeskunde heb gestudeerd. In 1977 ben ik met een collega een huisartsen praktijk begonnen in Amsterdam Oost, en in 1978 kreeg ik mijn eerste kind.
Na nog een kind en 6 jaar heel hard werken onder lastige omstandigheden, waaronder mijn eigen burn out, bleek de combinatie toch te zwaar (geen kinderopvang, geen zwangerschapsverlof, geen uitkering bij ziekte).
Vanaf daar ben ik via AMEV als bedrijfsarts gaan werken, de opleiding gaan doen aan de CORVU en via werken bij AMC, Arbounie Utrecht, Commit, Interpolis en Reaned tenslotte als zelfstandig gevestigd bedrijfsarts nog volop enthousiast actief in dit mooie vak.
Ik ben bestuurlijk behoorlijk actief: Club 25, het Bovenij Ziekenhuis, voorzitter Raad van Toezicht, voorzitter van de NVAB. Federatie van de KNMG. Lid van de Raad van Toezicht van het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp.
Preventie van burn out met LeefWijzer!-aanpak
Een andere aanpak van burn out
Bekijk de intro van onze workshop op de bedrijfsgeneeskundige dagen 2019.
Burn out vraagt om een niet-medische aanpak
Na 40 jaar medische inzet eerder meer dan minder burn out. Burn out is geen ziekte maar een levensles. Artsen zijn niet de beste onderwijzers in levenslessen.
Burn out, een maatschappelijk probleem
Wij zien burn out niet als een ziekte, wel als een ernstig en serieus probleem. Maar geen louter individueel probleem.